A Philosophiae partitio de Gregor Reisch.

Um mapa para ler o Renascimento

Autores

  • Eduardo Henrique Peiruque Kickhöfel Departamento de Filosofia - EFLCH Universidade Federal de São Paulo

DOI:

https://doi.org/10.34024/limiar.2014.v2.9270

Palavras-chave:

Filosofia, Renascimento, Gregor Reisch, Margarita philosophica, Philosophiae partitio

Resumo

Este artigo analisa a classificação da filosofia publicada por Gregor Reisch no livro Margarita philosophica (1503). Introduzida por duas imagens alegóricas, a Philosophiae partitio de Reisch sintetiza diversas classificações de saberes anteriores, tendo por base a divisão entre saberes práticos e teóricos de origem grega. Para entendê-la, analisa-se as divisões das ciências em Aristóteles, o filósofo antigo mais importante no Renascimento, e também classificações medievais. Ao final, propõe-se utilizar a Philosophiae partitio para elaborar um método para se aproximar da filosofia do Renascimento.

Downloads

Não há dados estatísticos.

Referências

ALBERTI, L. B. Della pittura. In: GRAYSON, C. (Ed.), Opere volgari di Leon Batista Alberti. Bari: Laterza, 1973, v. 3, p. 5-107.

______. Da pintura. Trad. Antonio da Silveira Mendonça. Campinas: Editora da Unicamp, 1999.

ARISTÓTELES. Metafísica. Livros I, II e III. Tradução, introdução e notas [de] Lucas Angioni. Campinas: IFCH Unicamp, 2008.

______. Metafísica. Livros IV e VI. Tradução, introdução e notas [de] Lucas Angioni. Campinas: IFCH Unicamp, 2007.

ARISTOTLE. Metaphysics. A revised text with introduction and commentary by W. David Ross. Oxford: Oxford University Press, 1975.

______. Posterior analytics. Topica. Translated by Hugh Tredennick. Harvard: Harvard University Press, 1960.

______. Complete works. The revised Oxford translation edited by Jonathan Barnes. Princeton (N.J.): Princeton University Press, 1991.

BAXANDALL, M. Painting & experience in fifteenth-century Italy. Oxford: Oxford University Press, 1988.

BLAIR, A. M. “Organizations of knowledge.” In: HANKINS, J. (Ed.), The Cambridge companion to Renaissance philosophy. Cambridge: Cambridge University Press, 2007, p. 287-303.

CASSIRER, E. The individual and cosmos in the Renaissance philosophy. New York: Dover Publications, 2000.

CENNINI, C. Il libro dell’arte. Firenze: Felice Le Monnier, 1859.

DWYER, E. et al. “Vitruvius.” In: TURNER, J. (Ed.), The Dictionary of Art. London: Macmillan Publishers Limited, 1996, v. 32, p. 632-643.

FRÄNGSMYR, T. (Ed.) The structure of knowledge: classifications of science and learning since the Renaissance. Berkeley (CA): Office for History of Science and Technology, University of California, 2001.

FREEDMAN, J. S. Aristotle and the content of philosophy instruction at central European schools and universities during the Reformation Era (1500-1650). In: Proceedings of the American Philosophical Society, v. 137, n. 2, 1993, pp. 213-253.

GARIN, E. “Os chanceleres humanistas da República Florentina: de Coluccio Salutati a Bartolomeu Scala.” In: Ciência e vida civil no Renascimento italiano. São Paulo: Editora Unesp, 1994, p. 21-55.

GHIBERTI, L. I commentarii (Biblioteca Nazionale Centrale di Firenze, II, I, 133). Introduzione e cura di Lorenzo Bartoli. Firenze: Giunti, 1998.

GOUGUENHEIM, S. Aristote au mont Saint-Michel: les racines grecques de l’Europe chrétienne. Paris: Édition du Seuil, 2008.

HUGO DE SÃO VICTOR. The Didascalicon of Hugh of Saint Victor: a Medieval guide to the arts. New York: Columbia University Press, 1991.

JOHNSON, G. Renaissance art: a very short introduction. Oxford: Oxford University Press, 2005.

KOYRÉ, A. “Les philosophes et la machine.” In: Études d’historie de la pensée philosophique. Paris: Gallimard, 1971, p. 305-339.

KRAUT, R. “Aristotle’s Ethics.” In: ZALTA, E. N. (Ed.), The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Summer 2014 Edition). URL = <http://plato.stanford.edu/archives/sum2014/entries/aristotle-ethics/>.

LEINKAUF, T. “Arte como proprium humanitatis.” In: BOMBASSARO, L. C., DALBOSCO, C. A., KUAIVA, E. A. (Eds.) Pensar sensível: homenagem a Jayme Paviani. Caxias do Sul: Educs, 2011, p. 483-495.

MANETTI, A. Vita di Brunellesco. Firenze: Rinascimento del Libro, 1927.MEIRINHOS, J. “O sistema das ciências num esquema do século XII no manuscrito 17 de Santa Cruz de Coimbra (Porto, BPM, Geral 21).” In: Medievalista, a. 5, n. 7, 2009, p. 1-27.

NANNI, R. “La tecnica nel Panepistemon di Angelo Poliziano: mechanica e artes sellulariae.” In: Physis, v. XLIV (2007), f. 2, p. 349-376.

PARRY, R. “Episteme and Techne.” In: ZALTA, E. N. (Ed.), The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Summer 2014 Edition). URL = <http://plato.stanford.edu/archives/fall2014/entries/episteme-techne/>.

PLATO. Statesman. Philebus. Ion. Translated by Harold North Fowler and W. R. M. Lamb. Harvard: Harvard University Press, 1925.

PIERO DELLA FRANCESCA. De prospectiva pingendi. Ed. a cura di G. Nicco-Fasola. Firenze: Casa Editrice Le Lettere, 2005.

PORCHAT PEREIRA, O. Ciência e dialética em Aristóteles. São Paulo: Editora da Unesp, 2000.

QUINTILIAN. Institutio Oratoria. Cambridge (Mass.), London: Harvard University Press, William Heinemann, Ltd., 1920.

REISCH, G. Margarita philosophica. Freiburg im Breisgau: Johannen Schottum, 1503.

______. Natural philosophy epitomized. Books 8-11 of Gregor Reisch’s Philosophical pearl (1503). Translated and edited by Andrew Cunningham and Sachiko Kusukawa. Burlington, VT/Farnham, UK: Ashgate, 2010.

RUTHERFORD, D. “Innovation and orthodoxy in early modern philosophy.” In:

RUTHERFORD, D. (Ed.), The Cambridge companion to Early Modern Philosophy. Cambridge: Cambridge University Press, 2006, p. 11-38.

SMITH, R. “Aristotle’s logic.” In: ZALTA, E. N. (Ed.), The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Spring 2014 Edition). URL = <http://plato.stanford.edu/archives/spr2014/entries/aristotle-logic/>.STENECK, N. H. “A late medieval Arbor Scientiarum.” In: Speculum, v. 50, n. 2, 1975, p. 245-269.

TOMÁS DE AQUINO. Sententia libri Ethicorum, liber VI. Textum Leoninum Romae 1969. Disponível em: .

VARCHI, B. “Sopra la pittura e scultura: lezione due.” In: RACHELI, A. (Ed.), Opere di Benedetto Varchi. Trieste: Sezione Letterario-Artistica del Lloyd Austriaco, 1859, v. 2, p. 611-647.

VASOLI, C. “The Renaissance concept of philosophy.” In: SCHMITT, C. B., SKINNER, Q. (Eds.), The Cambridge history of Renaissance philosophy. Cambridge: Cambridge University Press, 1988, p. 57-74.

WALLACE, W. A. “Traditional natural philosophy.” In: SCHMITT, C. B., SKINNER, Q. (eds.), The Cambridge history of Renaissance philosophy. Cambridge: Cambridge University Press, 1988, p. 201-235.

WEISHEIPL, J. A. “Classification of the sciences in Medieval thought.” In: Medieval Studies, vol. 27, 1965, p. 54-90.

WHITEHEAD, A. N. Process and reality. Gifford Lectures delivered in the University of Edinburgh during the session 1927-28. New York: Free Press, 1979.

Downloads

Publicado

2019-03-24

Como Citar

Kickhöfel, E. H. P. (2019). A Philosophiae partitio de Gregor Reisch.: Um mapa para ler o Renascimento. Revista Limiar, 2(3), 121–164. https://doi.org/10.34024/limiar.2014.v2.9270