Urales contra os filósofos
A história do pensamento grego segundo um tanoeiro anarquista
DOI:
https://doi.org/10.34024/herodoto.2024.v9.20070Parole chiave:
Recepção clássica, Anarquismo, Filosofia grega, Frederico UralesAbstract
Joan Montseny Carret (Federico Urales) (1864-1942) é uma das figuras mais relevantes do anarquismo na Espanha. Destacou-se pelo seu trabalho editorial, especialmente a fundação da La Revista Blanca, principal meio de divulgação do anarquismo intelectualista. Nele publicou La evolución de la filosofía en España (1900-1902), um ensaio sobre os fundamentos filosóficos de sua ideologia política. Este artigo analisa a parte dedicada à filosofia grega, enfatizando a sua visão hipercrítica em contraste com as referências contemporâneas do anarquismo internacional. A partir de uma abordagem radicalmente cética, materialista e eudemonista, rejeitou toda especulação metafísica como mecanismo de legitimação elitista. No entanto, ele também estava insatisfeito com os materialistas (com a relativa exceção de Aristóteles) pela sua inadequada aplicabilidade social, incluindo aquelas correntes geralmente consideradas precursoras do pensamento anarquista, como o Estoicismo e o Epicurismo.
Metriche
Downloads
Riferimenti bibliografici
ABELLÓ I GÜELL, Teresa. Joan Montseny o Federico Urales: ideología y polémicas de un anarquista. En: URALES, Federico. Mi vida. Barcelona-Tarragona: Universitat de Barcelona-Universitat Rovira i Virgili, 2021: 25-38.
AGUILERA DURÁN, Tomás. Montseny entre ruinas: impresiones arqueológicas de una anarquista. Veleia, 36, 2019: 111-124.
AGUILERA DURÁN, Tomás. Pensamiento progresista y recepción de la antigüedad en la España finisecular: tres ejemplos peculiares. En: JIMÉNEZ AGUILAR, Francisco et al. (eds.). Conversaciones contemporáneas: transnacionalidad, género y conflictos en los siglos XIX y XX. Granada: Comares, 2022: 425-440.
ANZOLA MORENO, Johan Nicolás. La tesis doctoral de Marx. Cuadernos de Filosofía Latinoamericana, vol. 40, n. 121, 2019: 77-93.
BAKUNIN, Mikhail A. Dieu et l'état. Genève: Imprimerie Jurassienne, 1882.
BERMUDO ÁVILA, José Manuel. Helvétius y d’Holbach, Barcelona: Horsori, 1987.
BLOM, Philipp. Gente peligrosa: el radicalismo olvidado de la IIustración europea. Trad. de Daniel Najmías. Barcelona: Anagrama, 2012.
CONDIT, Stephen. Proudhonist Materialism and Revolutionary Doctrine. Sanday: Cienfuegos Press, 1982.
ELLIS, Heather. Stoicism in Victorian Culture. En: SELLARS, John (ed.). The Routledge Handbook of the Stoic Tradition. London-New York: Routledge, 2016: 319-330.
FORCE, Pierre. Helvétius as an Epicurean Political Theorist. En: LEDDY, Neven; LIFSCHITZ, Avi (eds.). Epicurus in the Enlightenment. Oxford: Voltaire Foundation, 2009: 105-118.
FUSARO, Diego. Marx y el atomismo griego: las raíces del materialismo histórico. Vilassar de Dalt: El Viejo Topo, 2018.
GARCÍA JURADO, Francisco. Anarquismo y mundo clásico: Ícaro y Safo. En: PINO CAMPOS, Luis Miguel; SANTANA HENRÍQUEZ, Germán (eds.). Kalos kai agazos anir didaskaloi paradeigma: homenaje al profesor Juan Antonio López Férez. Madrid: Ediciones Clásicas, 2013: 311-316.
GARCÍA JURADO, Francisco. La Eneida como utopía regeneradora: Pierre-Joseph Proudhon. Studia Philologica Valentina, 16, 2014: 51-68.
GARCÍA MORALES, Francisco. Heracles y el león de nemea. Huellas de la cultura clásica en la simbología anarcosindicalista. Estudios: Revista de Pensamiento Libertario, 2, 2012: 102-116.
GIRÓN SIERRA, Álvaro. Metáforas finiseculares del declive biológico: degeneración y revolución en el anarquismo español. Asclepio, vol. 51, n. 1, 1999: 247-273.
GIRÓN SIERRA, Álvaro. ¿Hacer tabla rasa de la historia?: la analogía entre herencia fisiológica y memoria en el anarquismo español (1870-1914). Asclepio, vol. 52, n. 2, 2000: 99-118.
GREENBLATT, Stephen. El Giro: de cómo un manuscrito olvidado contribuyó a crear el mundo moderno. Trad. de Juan Rabasseda y Teófilo de Lozoya. Barcelona: Crítica, 2014.
HALL, Edith; STEAD, Henry (eds.). A People’s History of Classics: Class and Greco-Roman Antiquity in Britain and Ireland 1689 to 1939. London: Routledge, 2020.
KROPOTKIN, Piotr. Anarchism. En: The Encyclopaedia Britannica: A Dictionary of Arts, Sciences, Literature and General Information. 1/2. A to Androphagi. 11.a ed. Cambridge: Cambridge University Press, 1910: 914-919.
KROPOTKIN, Piotr. Ética: origen y evolución de la moral. Trad. de Nicolás Tasin. Buenos Aires: Argonauta, 1925 [1922].
LAFFRANQUE, Marie. Juan Montseny y los intelectuales: 1898-1905. Anthropos, 78, 1987: 42-46.
LEVINE, Norman. Marx’s Resurrection of Aristotle. Cham: Palgrave Macmillan, 2021.
MACLAUGHLIN, Jim. Kropotkin and the Anarchist Intellectual Tradition, London: Pluto Press, 2016.
MADRID SANTOS, Francisco. La prensa anarquista y anarcosindicalista en España desde la I Internacional hasta el final de la Guerra Civil, Tesis Doctoral. Barcelona: Universitat de Barcelona, 1989.
MARÍN I SILVESTRE, Dolors; PALOMAR I ABADÍA, Salvador. Els Montseny Mañé: un laboratori de les idees. Reus: Carrutxa, 2010.
MARTÍ FONT, Jordi. Joan Montseny y el catalanismo. En: URALES, Federico. Mi vida. Barcelona-Tarragona: Universitat de Barcelona-Universitat Rovira i Virgili, 2021: 39-58.
MCCARTHY, George E. (ed.). Marx and Aristotle: Nineteenth-Century German Social Theory and Classical Antiquity. Savage: Rowman & Littlefield, 1992.
MONTSENY MAÑÉ, Federica. Epicurismo e idealismo. La Revista Blanca, segunda época, n. 10, 15 de octubre de 1923: 3-5.
MONTSENY MAÑÉ, Federica. ”Ética”: Pedro Kropotkine.—Editorial Argonauta. Buenos Aires. La Revista Blanca, segunda época, n. 52, 15 de julio de 1925: 22-25.
MONTSENY MAÑÉ, Federica. Hans Ryner, o la filosofía de la sonrisa. La Revista Blanca, segunda época, n. 91, 1 de marzo de 1927: 582-585.
MORRIS, Brian. Bakunin: The Philosophy of Freedom. Montreal: Black Rose Books, 1993.
NETTLAU, Max. Der Vorfrühling der Anarchie: ihre historische Entwicklung von den Anfängen bis zum Jahre 1864. Berlin: F. Kater, 1925.
NÚÑEZ LÓPEZ, Christian; SIERRA MARTÍN, César. (eds.). La influencia de Marx y el marxismo en los estudios sobre la Antigüedad. Buenos Aires: Estudios del Mediterráneo Antiguo, 2021.
ONFRAY, Michel. Contrahistoria de la filosofía, IV. Los ultras de las Luces. Trad. de Marco Aurelio Galmarini. Barcelona: Anagrama, 2010.
ONFRAY, Michel. Contrahistoria de la filosofía, V. El eudemonismo social. Trad. de Alcira Bixio. Buenos Aires: El cuenco de plata, 2017.
ONFRAY, Michel. Contrahistoria de la filosofía, I. Las sabidurías de la Antigüedad. Trad. de Marco Aurelio Galmarini. 3a ed. Barcelona: Anagrama, 2020.
PÉREZ DE LA DEHESA, Rafael. Estudio preliminar. En: URALES, Federico. La evolución de la filosofía en España. 2ª ed. Barcelona: Laia, 1977: 7-71.
PUENTE PÉREZ, Ginés. De Federico Urales a Joan Montseny: la vida de un anarquista controvertido. En: URALES, Federico. Mi vida. Barcelona-Tarragona: Universitat de Barcelona-Universitat Rovira i Virgili, 2021: 9-24.
RODRÍGUEZ MADRAZO, Jaime D. Federico Urales y La Revista Blanca en el circuito anarquista transnacional. Trabajo Fin de Máster. Madrid: Universidad Autónoma de Madrid, 2019.
SAMARRA I SANCHO, Frederic. Joan Montseny i l’anarquisme català del segle XIX. En: ANGUERA, Pere (ed.). Pensament i literatura a Reus al segle XIX. Reus: Edicions del Centre de Lectura, 2006: 287-302.
SEGARRA, Agustí. Federico Urales y Ricardo Mella: teóricos del anarquismo español. Barcelona: Anagrama, 1977.
STEAD, Henry; HALL, Edith (eds.). Greek and Roman Classics in the British Struggle for Social Reform. London: Bloomsbury, 2015.
UNAMUNO, Félix. Más sobre el materialismo. La Revista Blanca, 119, 1 de junio de 1903: 720-724.
URALES, Federico [Montseny, Joan]. Sociología anarquista. La Coruña: El Progreso, 1896.
URALES, Federico. Mi vida. Barcelona-Tarragona: Universitat de Barcelona-Universitat Rovira i Virgili, 2021 [1932].
URALES, Federico. La evolución de la filosofía en España, Barcelona: La Revista Blanca, 1934 [1900-1902].
VALLE-INCLÁN, Javier del. Biografía de La revista blanca: 1898-1905. Barcelona: Sintra, 2008.
Dowloads
Pubblicato
Licenza
Copyright (c) 2025 Heródoto: Revista do Grupo de Estudos e Pesquisas sobre a Antiguidade Clássica e suas Conexões Afro-asiáticas

Questo volume è pubblicato con la licenza Creative Commons Attribuzione - Non commerciale - Non opere derivate 4.0 Internazionale.
Autores que publicam nesta revista concordam com os seguintes termos:
- Autores mantém os direitos autorais e concedem à revista o direito de primeira publicação, com o trabalho simultaneamente licenciado sob aLicença Creative Commons Attribution que permite o compartilhamento do trabalho com reconhecimento da autoria e publicação inicial nesta revista.
- Autores têm autorização para assumir contratos adicionais separadamente, para distribuição não-exclusiva da versão do trabalho publicada nesta revista (ex.: publicar em repositório institucional ou como capítulo de livro), com reconhecimento de autoria e publicação inicial nesta revista.
- Autores têm permissão e são estimulados a publicar e distribuir seu trabalho online (ex.: em repositórios institucionais ou na sua página pessoal) a qualquer ponto antes ou durante o processo editorial, já que isso pode gerar alterações produtivas, bem como aumentar o impacto e a citação do trabalho publicado (Veja O Efeito do Acesso Livre).










